Luật sư của HQP: Vụ SV Hồ Quang Phương ‘vượt khỏi tầm vóc địa phương’ (5)

Ðinh Quang Anh Thái/Người Việt

Luật Sư Nguyễn Hoàng Duyên hiện hành nghề tại khu vực San Jose, San Francisco, Sacramento, đồng thời là phó khoa trưởng đặc trách học vụ của Ðại Học Luật Khoa Lincoln, nói chuyện với Người Việt về vụ sinh viên Hồ Quang Phương, du học từ Sài Gòn sang San Jose, bị cảnh sát San Jose còng tay, đập dùi cui hồi Tháng Chín vừa qua.
-ÐQAThái: Thật tóm tắt, xin luật sư cho biết diễn tiến vụ này?

-LS Nguyễn Hoàng Duyên: Sinh viên Hồ Quang Phương từ Sài Gòn du học sang Mỹ cách đây hai năm rưỡi, và là sinh viên năm thứ ba của đại học San Jose State University ở San Jose. Vì tài chánh eo hẹp, anh Phương “share” phòng với nhiều người khác trong một căn nhà và anh là người Việt Nam duy nhất trong cộng đồng nhỏ đó.
Ngày xảy ra sự việc là ngày 3 Tháng Chín, 2009 vừa qua, khi anh Phương lấy miếng steak trong tủ lạnh đem ra rửa để nấu ăn, thì người bạn “share” phòng đùa giỡn đổ xà bông lên miếng thịt. Anh Phương nói là nếu anh ta làm như vậy thì anh phải rửa sạch miếng thịt bò.

-ÐQAThái: Người “roommate” đó là Việt Nam hay bản xứ?

-LS Nguyễn Hoàng Duyên: “Roomamate” đó là người da trắng, tên Jeremy, cao khoảng 6’2”, nặng khoảng 250 pound và từng phục vụ trong Hải Quân. Sau khi lời qua tiếng lại, người roommate nói là “nếu mà tôi không làm thì anh làm gì tôi?”, sau đó anh ta dùng ngực “hit” vào anh Phương. Chỉ như vậy thôi, và trong lúc xô đẩy thì anh Phương có nói một câu là nếu việc này ở Việt Nam thì chuyện sẽ khác.
Khoảng chừng 15 phút sau mọi chuyện đã êm xuôi rồi thì Phương mới cầm cây dao lên để cắt miếng thịt bò mà lại cầm nhầm dao của anh Jeremy, nhưng ngay sau khi biết là cây dao không phải của mình thì Phương buông cây dao xuống. Chúng tôi có video của hình ảnh đó cho thấy trong lúc đó thì mọi người đứng chung quanh cười lớn lên và nói rằng nên dùng cây dao giống như là cây kiếm và lấy chảo làm một cái lá chắn. Mọi người cười lên và không có chuyện gì xảy. Phương bỏ hết mọi sự rồi vào trong phòng.
Khoảng 15 phút sau, anh Jeremy gọi cảnh sát. Cảnh sát đến mở cửa ra và hô lớn, hỏi Phương có vũ khí không. Phương nói không có gì cả và móc trong túi ra chỉ có cái cell phone. Rồi Phương liệng cell phone ra xa, chứng tỏ là mình không có gì hết.
Mấy người cảnh sát mới áp lại, kéo Phương vào hành lang và ép Phương vào tường. Kiếng cận thị rớt xuống, Phương không có mắt kiếng nên không thấy đường vì anh bị cận thị đến 7 độ. Phương la lên, yêu cầu cho anh lấy mắt kiếng thì họ mới nới tay ra, vì cái nới tay ra cho nên Phương nghĩ rằng họ cho phép mình lấy mắt kiếng.
Anh vừa cúi xuống lấy mắt kiếng thì họ tấn công và đè xuống. Phương nằm trên sàn rồi, một người khoảng 250 pound ngồi chấn hai đầu gối trên lưng Phương khiến anh không nhúc nhích gì được. Trong lúc họ vừa còng thì một người khác cầm ba-ton đập liên tục như vậy và ngay cả sau khi đã dùng còng sắt còng tay Phương rồi họ vẫn tiếp tục đập, gây nhiều vết thương. Sau đó chính họ chở Phương vào nhà thương cấp cứu.
Phương ở đồn cảnh sát mãi cho đến bốn giờ sáng thì họ làm thủ tục cho về. Phương, mặc dù bị thương đau đớn như vậy, vẫn đi “cà nhắc” và dùng xe bus đến trường dù vào lớp học trễ nửa tiếng. Ðó là những diễn biến tóm tắt.

-ÐQAThái: Giả dụ anh Hồ Quang Phương là người bản xứ có tên là Dick, tên là John… thì liệu sự bạo hành của cảnh sát có xảy ra như vậy không?

-LS Nguyễn Hoàng Duyên: Tôi không muốn võ đoán. Tôi chỉ trình bày sự kiện thôi.

-ÐQAThái: Thưa luật sư, lý do nào một vụ hành hung của cảnh sát ở một địa phương như San Jose mà đột nhiên trở thành tin tức của nước Mỹ?

-LS Nguyễn Hoàng Duyên: Yếu tố đầu tiên là vì liên quan đến một sinh viên – một “international student.”
Tin tức thoạt đầu chỉ có tính cách địa phương thôi, nhưng khi lên Internet thì tất cả báo chí liền tức khắc lên tiếng, và nó vượt khỏi tầm vóc địa phương.
Hơn nữa, hình ảnh của video cho thấy lối hành xử của cảnh sát như vậy là không chấp nhận được. Tôi đã tham khảo với những chuyên gia, những người chuyên giảng dạy những môn như là sử dụng vũ lực như thế nào, cảnh sát được quyền sử dụng vũ lực tới mức nào. Tất cả những vấn đề đó, tôi đã trao đổi với một giảng sư, giảng dạy ở đại học cảnh sát phục vụ trong ngành cảnh sát 27 năm. Họ nói rằng đây là một điều mà họ xót, họ không thể nào tưởng tượng là có thể xảy ra được.
Chính vì vậy, sau khi một tờ báo địa phương đăng lên thì tất cả các cơ quan truyền thông của toàn quốc và của cả quốc tế đã liên lạc với văn phòng chúng tôi và họ có những buổi thảo luận để họ muốn biết rõ và chắc chắn là việc này sẽ được điều tra và sẽ đi tới tận cùng.

-ÐQAThái: Luật sư, nhận định như thế nào về vụ về khía cạnh luật pháp được nêu ra trong bản Hiến Pháp của Hoa Kỳ

-LS Nguyễn Hoàng Duyên: Vụ này liên quan tới nhiều vấn đề, nhưng vấn đề đáng nói nhất là nó xâm phạm đến tự do, tới thân thể của người khác. Cảnh sát bắt giữ, hành hung sinh viên Hồ Quang Phương cho thấy rằng họ không theo một quy trình nào cả, họ đến không có lệnh tòa nào hết, cũng không có một báo cáo nào đó là có một vụ hành hung lẫn nhau cho nên họ đến họ can thiệp. Sự can thiệp của họ cho thấy họ hành xử quá lố, đã vượt quá mức quy định của họ, vì họ được huấn luyện rất kỹ càng khi gặp nghi can thì những thủ tục nào họ có thể sử dụng để tránh vi phạm bản Hiến Pháp và vi phạm quyền của một người dân

-ÐQAThái: Công dân của Hoa Kỳ học được bài học gì từ vụ này?

-LS Nguyễn Hoàng Duyên: Về mặt luật pháp, không có quốc gia nào trên quả đất này hoàn hảo hết, nhưng mà rõ ràng nước Mỹ vẫn đi trước nhiều quốc gia trên thế giới. Những việc như vụ cảnh sát bạo hành anh Phương chắc chắn thỉnh thoảng vẫn sẽ xảy ra, nhưng có điều may mắn là ở nước Mỹ tạo cho mình một cơ hội khi mà một việc như thế này xảy ra thì dư luận sẽ lên tiếng để những người lãnh đạo về chính trị và những cơ quan công quyền họ sửa sai. Chỉ có cách là chúng ta phải tiếp tục lên tiếng thì giới cảnh sát, những người cầm cân nảy mực mới nhận được lòng tin của công chúng.
Cho tới giờ phút này giới cảnh sát San Jose đã đánh mất lòng tin của công chúng, đặc biệt là trong cộng đồng thiểu số, họ đánh mất nhiều lắm rồi. Tôi đang góp phần làm một nỗ lực để làm cho San Jose thành một nơi tốt hơn và nói rộng ra nữa thì nước Mỹ là một nơi tốt hơn, tất cả mọi người được bảo vệ bởi luật pháp, để chúng ta hãnh diện nói mình là công dân Mỹ mà không ngượng miệng.

-ÐQAThái: Xin cám ơn luật sư.